به گزارش بی بدیل پرداز، بر مبنای آمارها، سال قبل حجم بازار نانوپوشش در ایران به رقم ۲۵۰۰۰۰ میلیاردریال رسید. این بازار شامل فناوری های مختلفی مانند رسوب دهی فیزیکی بخار، اسپری نانوذرات، پوشش تبدیلی و... می شود.
به گزارش بی بدیل پرداز به نقل از مهر، در سالهای اخیر، فناوری نانو بخصوص در حوزه نانوپوشش ها توانسته تاثیر قابل ملاحظه ای در صنایع مختلف داشته باشد. بر مبنای داده های عرضه شده، سال قبل حجم بازار نانوپوشش در ایران به رقم ۲۵۰۰۰۰ میلیاردریال رسید. این بازار شامل فناوری های مختلفی مانند رسوب دهی فیزیکی بخار، اسپری نانوذرات، پوشش تبدیلی، آندایز کردن و سایر فناوری ها می شود. در این گزارش، روند رشد بازار، میزان استفاده از فناوری های مختلف، چالش های موجود و فرصت های پیش رو بررسی خواهد شد.
۱. وضعیت فعلی بازار نانوپوشش در ایران
مطابق با داده های در ارتباط با ابتدای سال ۱۴۰۳، فناوری غالب در بازار نانوپوشش ایران، رسوب دهی فیزیکی بخار (PVD) است که سهم ۹۷٫۸ درصدی را به خود مختص کرده است. این فناوری به سبب دقت بالا، ایجاد لایه های مقاوم و کیفیت پوشش دهی مطلوب، بیشترین استفاده را در صنایع مختلف دارد. سایر فناوری های نانوپوشش، همچون اسپری نانوذرات (۱٫۳%)، پوشش تبدیلی (۰٫۵%) و آندایز کردن (۰٫۲%)، سهم بسیار کمتری دارند.
دلایل سهم بالا رسوب دهی فیزیکی بخار در بازار نانوپوشش ها مختلف است. PVD به سبب ایجاد پوشش های یکنواخت و بسیار نازک، کیفیت بالایی در بهبود خصوصیات سطحی مواد دارد. این پوشش ها در مقابل خوردگی، سایش و اکسیداسیون مقاومت بالایی دارند و سبب افزایش طول عمر قطعات و تجهیزات می شوند. همین خصوصیت سبب شده که صنایع گوناگونی همچون خودروسازی، هوافضا، ابزارهای صنعتی و حتی وسایل زینتی به این فناوری علاقه مند شوند.
در صنعت دکوراسیون داخلی، از این تکنولوژی برای ایجاد پوشش های طلایی یا نقره ای بر روی دستگیره ها و وسایل فلزی استفاده می شود. همچنین، تولیدکنندگان لنزها و اپتیک ها از PVD برای بهبود کیفیت نوری محصولات خود بهره می برند. فناوری PVD دوستدار محیط زیست است. این فناوری سبب کاهش آلودگی و تولید مواد زائد خطرناک می شود که امروزه یکی از عامل های مهم در انتخاب روش های صنعتی است. همینطور PVD به سبب کاهش هزینه های نگهداری و افزایش دوام قطعات، به یک چاره اقتصادی برای تولیدکنندگان تبدیل گشته است.
از نظر خصوصیت های کاربردی، نانوپوشش ها به طور عمده برای اهداف تزئینی (۷۴٫۵%) استفاده می شوند. این امر نشان دهنده ی تقاضای بالا برای بهبود ظاهر و دوام محصولات است. سایر خصوصیت های مهم شامل بازتابندگی (۲۲%)، مقاومت خوردگی (۲٫۲%) و مقاومت سایش (۱٫۳%) هستند.
در صنایع مختلف همچون دکوراسیون داخلی، خودروسازی، جواهرات و لوازم خانگی، زیبایی ظاهری محصولات یکی از مهم ترین عامل های جذب مشتری است. نانوپوشش های تزئینی، مانند پوشش های طلایی یا نقره ای که با فناوری PVD ایجاد می شوند، جلوه ای زیبا و مدرن به محصولات می بخشند. یکی از اشکالات پوشش های سنتی، فرسایش سریع و تغییر رنگ با گذشت زمان است. اما نانوپوشش ها، علاوه بر زیبایی، مقاومت بالایی در مقابل سایش، خوردگی و اکسیداسیون دارند و سبب می شوند محصولات برای مدت طولانی تری ظاهر اولیه خویش را حفظ کنند. این خصوصیت سبب شده است که صنایع لوکس و برندهای معتبر جهانی از این تکنولوژی استقبال کنند.
در سالهای اخیر، تقاضا برای محصولات لوکس مانند دستگیره های در، یراق آلات، ساعتهای مچی، زیورآلات و قطعات خودرویی با پوشش های خاص افزایش پیدا کرده است. استفاده از نانوپوشش های تزئینی در این بخش، نه تنها زیبایی محصول را بیشتر می کند، بلکه ارزش افزوده بالایی هم بوجود می آورد.
۲. روند رشد صنعت نانوپوشش در ایران
بررسی داده های بازار پوشش دهی فیزیکی بخار (PVD) طی سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ نشان داده است که این حوزه رشد قابل توجهی را
تجربه کرده است:
۹۰ شرکت تولیدی و خدماتی در این صنعت فعال می باشند.
۹۷
دستگاه پوشش دهی در کشور درحال استفاده است.
۶ خط تولید پیوسته در این عرصه به کار گرفته شده است.
حجم فروش نانوپوشش ها در ایران به ۶۲۰، ۰۰۰ میلیاردریال رسیده که نشان دهنده ی رشد پایدار این صنعت است. همچنین، صادرات نانوپوشش های ایرانی ۲۰۰ میلیون دلار بوده که سهم قابل توجهی از بازار بین المللی را به خود مختص کرده است. این آمار مبین افزایش رقابت پذیری ایران در حوزه ی فناوری های نانو است.
۳. چالش های پیش روی صنعت نانوپوشش
علیرغم رشد و توسعه‌ی بازار نانوپوشش در ایران، این صنعت با چالش هایی هم مواجه می باشد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نیاز به توسعه‌ی زیرساخت ها: افزایش خطوط تولید پیوسته و تقویت زنجیره تأمین مواد اولیه همچون چالش های پیش روی صنعت نانوپوشش است.
رقابت بین المللی: با وجود افزایش صادرات، رقابت با کشورهای پیشرو در این عرصه مانند چین، آلمان و آمریکا همچنان دشوار است.
آگاهی محدود از مزایای نانوپوشش: خیلی از صنایع داخلی هنوز به صورت کامل از مزایای نانوپوشش ها آگاه نیستند و این امر می تواند میزان پذیرش این فناوری را کم کند.
۴. فرصت های پیش رو در بازار نانوپوشش
با وجود چالش های مذکور، فرصت های گوناگونی برای رشد و توسعه‌ی صنعت نانوپوشش در ایران وجود دارد:
افزایش سرمایه گذاری در تحقیقات و توسعه (R&D): پشتیبانی از مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی می تواند به توسعه‌ی تکنولوژیهای جدید و بهبود کیفیت محصولات نانوپوشش کمک نماید.
گسترش بازارهای صادراتی: با عنایت به کیفیت مطلوب محصولات ایرانی، تمرکز بر بازارهای خاورمیانه، آسیا و اروپا می تواند فرصت های جدیدی را برای صنعت فراهم آورد.
حمایت های دولتی: تسهیل فرآیندهای گمرکی، عرضه ی تسهیلات مالی و مشوق های صادراتی می تواند به رشد سریع تر این صنعت کمک نماید.
افزایش آگاهی و فرهنگ سازی: برگزاری همایش ها، کارگاه های آموزشی و تبلیغات در سطح صنایع مختلف می تواند باعث افزایش آگاهی از مزایای نانوپوشش ها شود.
صنعت نانوپوشش در ایران با رشد قابل توجهی همراه بوده و سهم آن در صنایع مختلف همچون دکوراسیون، تجهیزات صنعتی و قطعات مکانیکی افزایش پیدا کرده است. فناوری PVD بعنوان پیشروترین روش نانوپوشش در ایران، بیشترین سهم بازار را به خود مختص کرده است. با این وجود، چالش هایی مانند احتیاج به توسعه زیرساخت ها وجود دارد.
در صورت اتخاذ راهبردهای مناسب، افزایش سرمایه گذاری در پژوهش و توسعه، حمایت های دولتی و گسترش صادرات، این صنعت می تواند به یکی از مزیت های رقابتی اقتصاد ایران تبدیل گردد. با عنایت به پتانسیل های موجود، نانوپوشش ها می توانند نقش کلیدی در آینده ی صنایع مختلف ایفا کنند و جایگاه ایران را در این عرصه در سطح بین المللی ارتقا دهند
منبع: bibadil.org